Inspiratie 3
blog

Wendbare organisaties?

Organisaties in transitie 

We kunnen er niet omheen. Er is beweging nodig om mee te kunnen in het veranderende tijdperk. Thomas Rau heeft het al vaker gezegd. ‘In ons gesloten systeem is de mens te gast. De vraag is: hoe moeten we ons gedragen in zo’n systeem? Voor een antwoord kunnen we ons laten inspireren door de natuur. In de natuur gaat niets verloren. Er is sprake van een kringloop. Oftewel: een circulair systeem. Dat ecologische principe zou ook de basis moeten zijn voor de manier waarop de mens leeft. Wat ontbreekt is het werkelijk sluiten van de cirkel. We moeten naar een nieuw systeem waarin iedereen verantwoordelijk is voor de consequenties van zijn daden’ (interview 4-11-2014 ‘waarom wij de economie opnieuw moeten uitvinden, Triodos Bank).

Binnen organisaties vraagt dit nieuwe leiders en nieuwe medewerkers met lef, eigenaarschap, assertiviteit en empathie die werken aan organisaties van de toekomst. Vanuit gedeelde waarden en een gedragen bedoeling.

Deze organisaties worden grenzeloos, in meer tijdelijke, flexibele vormen, zodat ze adaptief kunnen inspelen op kansen, netwerkverschuivingen, vernieuwingen en bedreigingen. En vooral op snel veranderende behoeften en vraag. Dergelijke organisaties worden gekenmerkt door een meer gelijkwaardige structuur met verantwoordelijkheden laag in de organisatie, zelfsturend. De organisatievorm krijgt als het ware een meer ‘vloeibare’ vorm, waardoor adaptief organiseren mogelijk wordt.

Afzonderlijke karakters, met ieder hun eigen specialisme, ervaring en potentie, kunnen samen een nieuw groter geheel vormen waardoor nieuwe potentie en specialisatie ontstaat die niet aanwezig waren in de delen (emergent). Organisaties kunnen vanuit een soort ‘zwerm-intelligentie’ zichzelf steeds verbeteren, ook door zich opnieuw uit te vinden en vooral opnieuw te vormen. Met wisselende ‘delen’. Dit maakt dat organisaties ook steeds minder op zichzelf zullen staan, maar juist meer in- en uit elkaar zullen vloeien. Op zoek naar circulariteit. Ook dit vraagt een andere vorm van organiseren.

Nieuw organiseren
Een organisatie-beweging die hier op aansluit is het ‘nieuwe organiseren’. Nieuw organiseren gaat uit van de bedoeling en organiseert vanuit vertrouwen. Nieuw Organiseren organiseert en optimaliseert vanuit experimenten (proeftuinen en pilots), met een ‘expeditie-aanpak’. Er wordt niet top-down bedacht en besloten wat en hoe men moet veranderen. Dat is immers oud denken en organiseren. Nieuw Organiseren gebeurt juist van binnenuit de organisatie door een continue nieuwsgierigheid naar wat er anders en beter kan. En deze nieuwsgierigheid wordt gestimuleerd met vrijheid in handelen en gesteund door vertrouwen. Medewerkers krijgen vrijheid en autonomie. Fouten maken moet. In teams wordt bewust gezocht naar diversiteit om de kracht van de verschillen te kunnen benutten. En vanuit daaruit ‘chaordisch’ te kunnen verbeteren. Dit start bij de bedoeling en bij mensen die zich (willen) vereenzelvigen met deze bedoeling. En met gedrevenheid en passie en een set aan competenties die op dat moment relevant zijn.

Daarom is het blijvend ontwikkelen van medewerkers zo cruciaal. Dit maakt een organisatie flexibel. Zowel strategisch als organisatorisch wendbaar.