Hoe zeker zijn we rond de invoering Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging?
Hoewel het nog steeds niet 100% zeker is dat de Omgevingswet per 1 januari 2021 echt wordt ingevoerd of dat er weer een vertraging komt, is het wel zo dat alle bevoegde gezagen (gemeenten, waterschappen, veiligheidsregio, omgevingsdienst, GGD en RWS) er inmiddels druk mee in de weer zijn.
Wat komt er eigenlijk allemaal bij de invoering kijken? Vraagt het anders organiseren? Welke impact heeft het op ons doen en laten als gemeentelijke overheid? Allemaal vragen die relevant zijn.
Tijd voor wat praktische inzichten.
De omgevingswet is een nieuwe wet die wetgeving en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water bundelt. Daarmee vormt het de basis voor de samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving. Dit vraagt anders samenwerken en anders organiseren van die organisatie die bij deze wetgeving betrokken zijn Er zijn minder regels en er is meer ruimte voor initiatieven.
PRCS helpt organisaties klaar te zijn voor morgen. Zo werken wij voor meerdere opdrachtgevers aan de invoering van de Omgevingswet, waarbij ook de integratie met de Wet Kwaliteitsborging (Wkb) wordt meegenomen.
Er staan nog vele vragen open rond de invoering van de Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging. Begin juli 2020 informeert de minister de BV Nederland of de Omgevingswet met ingang van 1 jan 2021 of later wordt ingevoerd. Een van de belangrijke aandachtspunten hierbij is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Het tijdig gereedkomen en voldoende bruikbaar zijn van het DSO is op dit moment de bottleneck voor invoering van de Omgevingswet. Een hierbij bijkomend zorgpunt is of de leveranciers van de diverse ‘DSO proof’ systemen wel voldoende capaciteit hebben om de ‘markt’ (=lees alle bevoegde gezagen) tijdig te kunnen bedienen.
Daarbinnen staan voor elke organisatie die bijdraagt aan de uitvoering van de Omgevingswet nog talloze vragen open hoe en wanneer uitvoering te geven aan de implementatie van de Omgevingswet. Vragen rond drie thema’s:
– Juridisch: vereenvoudiging van juridische regels en een andere manier van het aanbieden van deze juridische regels;
– Digitaal Stelsel Omgevingswet: aansluiten op een landelijk systeem en ontsluiten van informatie, waarbij nagedacht moet worden over de gewenste informatie- en applicatiestructuur. Daarbij is het belangrijk om de bestaande processen (visie-ontwikkeling, planvorming, vergunningverlening en beheertaken) tegen het licht te houden en waar nodig aan te passen;
– Anders werken: de Omgevingswet vraagt een intensievere manier van samenwerken met ketenpartners, maar ook meer samenwerken met inwoners, bedrijven en buurgemeenten.
Eerste inzichten uit de praktijk: maak gevolgen, inhoud en bedrijfsvoering, hard en zacht in dialoog concreet
Voor de gemeente Almere voeren wij momenteel het projectmanagement van de implementatie van de Omgevingswet en Wet Kwaliteitsbotging. Wij richten ons hierbij specifiek op Vergunning, Toezicht en Handhaving omdat de korte termijn impact hierbij het grootst is. Voorop staat, naast het hogerliggende doel van de Omgevingswet, de continuering van de dienstverlening aan de burger, de verandering van houding en gedrag en het nieuwe handshavingsregime vorm te geven. Een aantal zaken hebben we als eerst opgepakt:
- Participatief met betrokken kijken naar hoe nieuw te organiseren
Het loont om gelijk aan de start met de betrokken organisatieonderdelen breed te kijken hoe nieuw te organiseren. Zowel financiën als HR kunnen winnen om met het programmamanagement in dialoog te bezien wat het beleid, de nieuwe diensten/ activiteiten betekenen voor de bedrijfsvoering. Wat zijn vanuit financieel perspectief bijvoorbeeld de gevolgen voor investeringen, in-en uitgaven (denk bv aan legesderving)? En wat zijn vanuit de externe bril van HR en organisatorisch perspectief de gevolgen voor de samenwerking en relatiemanagement met ketenpartners als GGD-en en Waterschappen? Wat zijn de veranderingen voor de werkprocessen en competenties, kennis en vaardigheden van medewerkers?
- Samen ontdekken wat de omgevingswet van je vraagt als medewerker
Door middel van o.a. serious gaming doen alle medewerkers ervaring op met het werken volgens de principes en uitgangspunten van de Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging. Mede op basis van deze ervaringen gaan we in gesprek met medewerkers en management over de veranderende competenties, kennis en vaardigheden. En wat dit betekent voor het toekomstige handelen.
- Snel oplijnen van de organisatie met benodigde basiskennis
Wat gelijk opvalt is dat er ontzettend veel behoefte is aan concrete kennis; ‘hoe kunnen de nieuwe instrumenten in de praktijk worden toegepast?’, ‘hoe moeten we handhaven met behulp van algemene kaders?’ of ‘wat is de interpretatie van nieuwe juridische begrippen?’. Hiervoor is er een e-learning ontwikkeld, waarbij alle medewerkers in 6 modules de basiskennis zich eigen kunnen maken, opgevolgd door verdieping-workshops.
- Organisatorische impact en scenario’s ook financieel doorrekenen
Een thema waar zo langzamerhand ook meer aandacht voor komt, is wat de financiële gevolgen zijn van de invoering van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging voor de exploitatie, naast de invoeringskosten. Zowel vanuit de VNG als BZK wordt dit onderwerp in de komende maanden geagendeerd. We hebben zowel in Almere, als ook bij de werkorganisatie Duivenvoorde voor de gemeenten Voorschoten en Wassenaar in beeld laten brengen wat de financiële impact van de invoering is. In samenwerking met de organisatie en ketenpartners. De uitkomsten van deze onderzoeken leveren waardevolle inzichten op, zowel voor de betrokken organisaties maar zeker ook voor partijen als VNG en BZK.
Of de Omgevingswet en/of Wet Kwaliteitsborging nu wel of niet per 1 januari 2021 worden ingevoerd maakt niet zoveel uit. De verandering komt eraan, en dan het is maar beter om je daarop zo goed mogelijk voor te bereiden. PRCS heeft bij meerdere organisaties de regie op dit veranderproces: zowel aan de harde kant (systeem, proces, inrichting) als op de zachte kant (houding, gedrag, cultuur, kennis).
Meer informatie? Bel of mail Marc Schijff of Herrie Geuzendam